Το περασμένο Σαββατοκύριακο με δεδομένο την χρεωκοπία της Silicon Valley Bank υπήρχε το ενδεχόμενο να κλείσει ένας τεράστιος αριθμός μεγάλων και μικρών Startups αλλά και VCs. Αυτό φαίνεται να έχει αποφευχθεί πλέον. Αλλά ας δούμε πώς φτάσαμε μέχρι εδώ.
H Silicon Valley Bank (SVB) ιδρύθηκε το 1983 και κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών ήταν ο βασικός χρηματοδότης των οινοπαραγωγών της Καλιφόρνια και τα τελευταία 20 χρόνια ο βασικός χρηματοδότης και συνεργάτης Startups και επενδυτικών κεφαλαίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών είχε πελάτες περίπου τις μισές Startups των Η.Π.Α και καταθέσεις περίπου 200 δις δολαρίων το 2022. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι καταθέσεις της Silicon Valley Bank είναι αντίστοιχες με το ΑΕΠ της Ελλάδας αλλά παρόλα αυτά ήταν μια μεσαία τράπεζα για τα δεδομένα των Η.Π.Α., 16η στην σχετική κατάταξη.
Η αφθονία κεφαλαίων και χρηματοδότησης τα τελευταία χρόνια σήμαινε ότι οι Startups είχαν περισσότερα χρήματα να καταθέσουν παρά ανάγκη δανεισμού. Στο τέλος του 2022 η SVB είχε 173 δισεκατομμύρια δολάρια σε καταθέσεις και μόνο 74 δισεκατομμύρια δολάρια σε δάνεια, με τις καταθέσεις να έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία δυο χρόνια.
Δεδομένου ότι οι τράπεζες κερδίζουν χρήματα από τη διαφορά του επιτοκίου που πληρώνουν στους καταθέτες έναντι αυτού που λαμβάνουν από τους δανειολήπτες, η SVB έπρεπε να βρει τρόπους εσόδων και η λογική επιλογή ήταν να επενδύσουν σε (μακροπρόθεσμα) ενυπόθηκα ομόλογα. Θεωρητικά, οι υπεύθυνοι της SVB δεν έκαναν κάτι εκτός «προδιαγραφών» με εξαίρεση ίσως το μεγάλο ύψος των ποσών που επενδύθηκαν στα ομόλογα και τη μη διαφοροποιημένη επενδυτική στρατηγική των κεφαλαίων της τράπεζας.
Ωστόσο, το μακροοικονομικό περιβάλλον το τελευταίο έτος επιδεινώθηκε με μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Ως συνέπεια οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκιά τους για να μειώσουν την ρευστότητα στη αγορά ενώ παράλληλα άρχισαν να μειώνονται και οι χρηματοδοτήσεις των επενδυτικών κεφαλαίων (VCs) προς τις Startups. Ως εκ τούτου οι Startups άρχισαν να σηκώνουν χρήματα από την SVB, με τις καταθέσεις από 198 δισεκατομμύρια δολάρια τον Μάρτιο του 2022 να φτάνουν τα 165 δισεκατομμύρια δολάρια τον Φεβρουάριο του 2023.
Παράλληλα, η αύξηση των επιτοκίων από την FED μείωσε την αξία των ομολόγων που είχε επενδύσει η SVB, άρα ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων των καταθετών είχε χαθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η SVB έπρεπε να πουλήσει τμήμα του χαρτοφυλακίου της με μεγάλη ζημιά για να αντλήσει ρευστότητα. Αυτή η ζημιά επηρέασε τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας της τράπεζας, πράγμα που σήμαινε ότι η SVB έπρεπε να αντλήσει κεφάλαια για να παραμείνει φερέγγυα.
Η προσπάθεια άντλησης κεφαλαίων ήταν ανεπιτυχής, ενώ παράλληλα μόλις βγήκε στην αγορά να πουλήσει άρον-άρον τα ομόλογα που είχε στην κατοχή της κυκλοφόρησαν οι φήμες κατάρρευσης και πολλά VCs άρχισαν να σηκώνουν τα χρήματά τους και να συστήνουν το ίδιο και για τις Startups τους, κάνοντας το πρόβλημα ακόμα μεγαλύτερο για την τράπεζα δημιουργώντας στην ουσία το λεγόμενο bank-run. Μέσα σε λίγες μέρες μια τράπεζα 40 ετών και η ραχοκοκαλιά των Startups στα Η.Π.Α. είχε καταρρεύσει.
Η επίπτωση domino, η άμεση επέμβαση της κυβέρνησης και το πλήγμα στα Crypto
Μικρές τράπεζες με παρόμοια χαρακτηριστικά με την SVB προφανώς βρέθηκαν στην ίδια θέση, με την Signature Bank και την Silvergate να καταρρέουν επίσης. Αναλυτές αναμένουν και άλλες μικρές τράπεζες να κλείσουν το επόμενο χρονικό διάστημα λόγω του κακού κλίματος γενικά αλλά και ειδικά στους καταθέτες. Ευτυχώς, η κυβέρνηση των Η.Π.Α. έδρασε γρήγορα και αποφασιστικά και εγγυήθηκε το σύνολο των καταθέσεων της SVB αλλά και των άλλων τραπεζών.
Σε αντίθετη περίπτωση υπολογίζονταν ότι πάνω από το 50% των αμερικανικών Startups και όσων είχαν την έδρα τους εκεί, (π.χ. η δική μας Blueground είχε μέρος των μετρητών της στην SVB αλλά πρόλαβε να τα μεταφέρει πριν την αναστολή λειτουργίας), θα έκλειναν ή θα αντιμετώπιζαν μεγάλο πρόβλημα μαζί με αντίστοιχο αριθμό VCs μέσα στο 2023. Αντιλαμβανόμαστε όλοι τι καταστροφή θα μπορούσε να είχε συμβεί στο οικοσύστημα των Startups παγκοσμίως.
Η Signature Bank ήταν ο βασικός χρηματοδότης των Crypto Startups με 110 δις κεφάλαια και 89 δις καταθέσεις, όπως ήταν και η Silvergate αλλά και (λιγότερο) η SVB. Αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι ο χώρος των κρυπτονομισμάτων αυτή τη στιγμή έχει μείνει χωρίς τράπεζα και άμεση χρηματοδότηση και θα αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις το αμέσως προσεχώς διάστημα.
Υπάρχει κάτι καλό μέσα σε όλα αυτά;
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να περιμένουμε λίγο να δούμε αν θα καταρρεύσουν και άλλες μικρές τράπεζες και τι επιπτώσεις θα έχει όλο αυτό το κακό οικονομικό και επενδυτικό κλίμα στις Η.Π.Α. αλλά και παγκοσμίως. Με εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο, το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα παγκοσμίως δεν ήταν εκτεθειμένο στην SVB, βέβαια όσοι ευρωπαϊκοί οργανισμοί και ασφαλιστικά ταμεία είχαν επενδύσει στην SVB έχασαν τα χρήματά τους. Ας ελπίσουμε οι μεγάλες ευρωπαϊκές νεοτράπεζες, να μην έχουν κάποια έκθεση στην SVB γιατί αυτό θα ήταν προβληματικό το λιγότερο.
Η χρηματοδότηση στον χώρο των Startups θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη κάτι που θα επηρεάσει την αναπτυξιακή πορεία τους ενώ ο χώρος των Crypto ξαφνικά βρίσκεται στον αέρα.
Σίγουρα αναδύονται ευκαιρίες για άλλες νεοτράπεζες να πάρουν τη θέση της SVB και των υπολοίπων, με τον χώρο του Fintech να έρχεται πάλι στο προσκήνιο, αλλά από την άλλη μεριά θα υπάρχει σχετική δυσκολία στο να κερδηθεί εκ νέου η εμπιστοσύνη του κόσμου αλλά και των επενδυτών, ενώ αναμένεται να αυστηροποιηθεί το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο.
Διάβασε επίσης – Τι είναι ο Οικονομικός Κύκλος και τι πρέπει να προσέξεις
